ေလးဖက္နာအဆစ္ေရာင္ေရာဂါ (လူလတ္ပိုင္း)အတြက္ ေဆးနည္းမ်ား

ေလးဖက္နာအဆစ္ေရာင္ေရာဂါ (လူလတ္ပိုင္း)အတြက္ ေဆးနည္းမ်ား

အစြမ္းထက္ျမက္ေသာ့ ျမန္မာ့ေဆးပင္/ေဆး၀ါးမ ် ား ႏွင့္ တိုင္းရင္းေဆးပညာ။

ေလးဘက္နာေရာဂါဟာ လူရြယ္ေတြ သိသင့္တဲ့ ေရာဂါတခုပါ။

ေလးဖက္နာေရာဂါဆိုတာဘာလဲ

မိမိတို႔ရဲခႏၶာကုိယ္ထဲကို ေရာဂါပိုးေတြ၀င္လာရင္ ခႏၶာကုိယ္က ခုခံတိုက္ထုတ္ႏိုင္စြမ္းရွိတယ္။ ဒီခုခံအားေၾကာင့္ ဆဲလ္ေတြဟာ ခြဲျခားမႈမရွိေတာ့ဘဲ တိုက္ထုတ္ပါတယ္ ။ ဒီအခါမွာ
(ေအာ္တို-အင္ျမဴး) ေရာဂါျဖစ္လာရတယ္။ အဲဒီထဲက တခုကေတာ့ Rheumatoid arthritis
အဆစ္နာပါ။ အဆစ္ အေသးစားေရာ အၾကီးစားပါနာတာ။ ဒါဟာ ေလးဖက္နာေရာဂါပါ ။
ေသြးအေျဖမွာေတာ့ ASO Titre Un 200 (ႏွစ္ရာအထက္ေက်ာ္ေနရင္ ေလးဖက္နာေရာဂါ ရိွေနေၾကာင္း သိရိွႏိုင္ပါတယ္)

အဆစ္နာေရာဂါေတြကေတာ့

(၁) Rheumatic Arthritis (ပိုးေလးဖက္နာ)
(၂) Rheumatoid Arthritis (ေသြးေလးဖက္နာ)
(၃) Osteoarthritis (အဆစ္ေရာင္ရမ္းနာ)
(၄) Gout (ေဂါက္ေရာဂါ)တို႔ျဖစ္ပါတယ္

(၁) Rheumatic Arthritis (ပိုးေလးဖက္နာ)(ကေလးသူငယ္)

ဒီေရာဂါအေၾကာင္းကို ေရွ မွာေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီးပါၿပီ

(၁) Rheumatic Arthritis (ပိုးေလးဖက္နာ) (ကေလးသူငယ္) ဟာ Group A.B Haemolytic Streptococcus ေခၚတဲ့ ဗက္တီးရီးယားပိုး တစ္မ်ဳိး (ကူးစက္ခံရ တာ) ေၾကာင့္ ပိုးေလးဖက္နာ အမ်ဳိးအစား ျဖစ္ပါ တယ္။အျဖစ္အမ်ားဆုံးလူေတြကေတာ့ -

- ထူထပ္တဲ့ အိမ္ေျခရိွတဲ့ ရပ္ကြက္မ်ား
- ေလေကာင္းေလသန္႔ေကာင္းစြာ မဝင္ႏိုင္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မ်ား
- က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ အိမ္အတြင္း မ်ားျပားတဲ့ မိသားစုနဲ႔
- လူအမ်ားစုေပါင္းေနထိုင္ရာ လူမ်ဳိးမ်ားမွာ အမ်ားဆုံး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

အခုေဆြးေႏြးမွာကေတာ့

(၂) Rheumatoid Arthritis (ေသြးေလးဖက္နာ)(လူလတ္ပိုင္း) ျဖစ္ပါတယ္ ။

Arthritis အဆစ္နာတယ္ ဆိုလိုက္ရင္ ေလးဘက္နာလို႔ဘဲ ထင္ၾကတယ္။ နဲနဲေတာ့ မွန္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဆစ္နဲ႔ မဆိုင္တဲ့ႏွလံုး၊ အေရျပား၊ ေက်ာက္ကပ္၊ အဆုပ္ေတြမွာလည္း ျဖစ္တာေတြ ရွိေသးတယ္။ ေရာဂါခြဲေတြက မ်ား လည္ပင္း က်ီးေပါင္းတက္၊ ေဂါက္၊ အေရျပား၊ အရိုး၊ အဆစ္၊ တြယ္ဆက္(တစ္ရွဴး) ေရာဂါေတြအမ်ားၾကီး ပါေနတယ္။ ေျခႏွစ္ဘက္၊ လက္ႏွစ္ေခ်ာင္းနာလို႔ “ေလးဖက္နာ” လို႔ ဗမာေတြက ေျပာၾကတယ္။ ဟိုအဆစ္-ဒီအဆစ္ ေျပာင္းနာတာမို႔ “ဟိုသြား-ဒီသြား အဆစ္နာ” လို႔ ေဆးစာမွာ လာပါတယ္။

အဆစ္နာတာသာမက ဖ်ားတာ၊ လည္ပင္းနာတာ၊ ႏွလံုးေရာဂါေတြလည္း ဆက္စပ္ေနတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေျခ၊လက္၊ လည္ပင္း၊ ခါး၊ အဆစ္မွန္သမွ် ဒုကၡေပးတယ္။ Arthritis အဆစ္ နာအျပင္ Tendonitis အရြတ္နာ၊ Bursitis အဆစ္ဖံုးနာ၊ Fibromyalgia အရြတ္ေၾကာနာ။ အမ်ားဆံုး ထိတာက Synovial joints အဆစ္ဖံုးေနရာ ေရာင္တာပါ။ ၾကြက္သားမွာျဖစ္ရင္ ၀တ္
ေနၾက အ၀တ္ေတာင္ အတင္မခံႏိုင္ဘူး။

အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ မ်ားတယ္။ ေသြးထဲမွာ အဆိပ္လို Toxic waste products ကုိယ္နဲ႔ မသင့္တာ ရွိလာလို႔။ ရာသီဥတုနဲ႔ ဆိုင္တဲ့သူေတြက ဆိုင္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကခုခံအားစနစ္နဲ႔ ဆိုင္လို႔ Auto-immune ေရာဂါအုပ္စုမွာပါတယ္။AIDSနဲ႔မဆိုင္ပါ။သူ႔ေအာက္မွာလည္းေရာဂါမ်ိဳးစံုပါတယ္။
“အဆစ္နာတာနဲ႔ ႏွလံုးေရာဂါ တြဲေနတတ္တာက အေရးပါတယ္။” မ်ားေသာအားျဖင့္ ငယ္ငယ္-ရြယ္ရြယ္၊ ၅-၁၆ ႏွစ္ေတြမွာ ျဖစ္တတ္တယ္။ ႏွလံုးေရာဂါက Rheumatic fever (ရူမက္တစ္) အဖ်ားရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ ျဖစ္တယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ ဆိုတာကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေသးတယ္။

ေလးဘက္နာနဲ႔ဆိုင္တာတဲ့ ႏွလံုးေရာဂါကေတာ့ အေသာအားျဖင့္ အဆို႔ရွင္ေရာဂါေတြပါ။ MS က ်ဥ္းတာ၊ MI က ်ယ္တာ။ ေသျခာေအာင္ ASO Test, Complete blood count, ECG, ESR စမ္းသပ္မႈ ေတြ လုပ္ရတယ္။

Streptococcus ဆိုတဲ့ (ဗက္တီးရီးယား) ေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ Strep throat ဆိုတဲ့ လည္ပင္းနာနဲ႔ Scarlet fever အ၀ါေရာင္အဖ ်ား ေရာဂါေတြကို လက္ညွိဳးထိုးရတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ ဆိုတာက
လည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေသးတယ္။

(၁) Rheumatic Arthritis (ပိုးေလးဖက္နာ)
(၂) Rheumatoid Arthritis (ေသြးေလးဖက္နာ)
(၃) Osteoarthritis (အဆစ္ေရာင္ရမ္းနာ)
(၄) Gout (ေဂါက္ေရာဂါ)

ေဆးကုနည္း (၃)ပိုင္းရွိတယ္။

(၁) နာေနတဲ့ေနရာကို ဒဏ္သက္သာေအာင္လုပ္တာ၊

(၂) ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ-အလုပ္အကိုင္ဆိုင္ရာျပန္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ကုသေပးတာ

(၃) ႔ခြဲစိတ္ကုသတာေတြပါ။

ခဏခဏအဆစ္နာရင္ အလုပ္အကိုင္ပါပ်က္မယ္။ ၾကာလာရင္ အထူးသျဖင့္ လက္ဆစ္ေတြက ပံုသဏၭာန္ ေျပာင္းသြားလို႔ ၾကည့္မေကာင္း ျဖစ္လာတတ္တယ္။ အမ်ိဳးအေဆြထဲမွာ လူနာရွိရင္ “စိတ္ေတာ့ မပ်က္ပါနဲ႔” လို႔ အရင္ေျပာထားပါရေစ။ ရိုးရိုးသားသား ၀န္ခံရရင္ Rheumatoid arthritis ျဖစ္ရင္ လံုး၀ ေပ်ာက္သြားေစရမယ္လို႔ ဆရာ၀န္မ်ားက အာမမခံပါ။ ေဆးကုတာရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္က နာေနတာေတြ သက္သာေအာင္၊ အထိခိုက္နည္းေအာင္၊ ဒုကၡိတ ျဖစ္မသြား
ေအာင္သာ ျဖစ္ပါတယ္။

လိမ္းေဆး

ေဆးနည္း ( ၁ )

၁။ ေတာေရွာက္သီး ေခၚ ေရွာက္ခါးသီး (၄) လံုးခန့္ကို အလံုးလုိက္ကို ဆားျဖင့္နယ္၍ ၃ မိနစ္ ခန့္ထားျပီးလွ်င္ ေရေဆးပါ။

၂။ အခြံနဲ့အတူ အကြင္းလိုက္ ပါးပါးလွီးပါ။

၃။ နႏြင္း (၁၀)သားခန့္ ထည့္ပါ။

၄။ ၄င္း(၂)မ်ိဳးကို အတူေရာျပီး ေတာအရက္ဦးရည္ႏွင့္အတူ ပုလင္းထဲထည့္ကာ အခိုး လံုေန
ေအာင္ အဖံုးကို ေသခ်ာစြာ ပိတ္ထားပါ။ (ပုလင္းကို ငွက္ေပ်ာဖူးကဲ့သို့ေသာပုလင္းဆို၇င္ ပို
ေကာင္းပါသည္)

၅။ စိမ္ထားေသာ ေဆးကို (၅)ရက္ခန့္ ထားျပီးလွ်င္ ၄င္းအရည္ျဖင့္ အဆစ္ျမစ္နာ၊ အကိုက္ အခဲ
ျဖစ္သည့္ေနရာမ်ားကို စျပီးလိမ္းေပးႏိုင္ပါျပီ။ တစ္လခန့္အထိ စိမ္ထားျပီး လိမ္းႏိုင္ပါသည္။

ေဆးနည္း ( ၂ )

(၁) မင္ေသာ္(ပရုတ္ေအး) ၁က်ပ္သား

(၂) ပရုတ္ ၁ က ်ပ္သား

(၃) ေလးညႇင္း ၁ က ်ပ္သား

(၄) ဇာတိပိၹဳလ္သီးမႈန့္ ၃ က ်ပ္သား

(၅) ခ်င္း(ဂ်င္း)သတၲုရည္ ၅ က ်ပ္သား

(၆) နနြင္း သတၱဳရည္ ၅ က ်ပ္သား

(၇) ဂမုန္းတိမ္ျပာ သတၲုရည္ ၅ က ်ပ္သား

(၈) မိႆလင္ သတၱဳရည္ ၅ က ်ပ္သား

(၉) ေတာအရက္ ၁ပုလင္း

ဤေဆး(၉)မ်ိဳး၊ ေဆးခ်ိန္ (၂၆)က်ပ္သား ႏွင့္ ေတာအရက္(၁)ပုလင္း တို့ကို သမေအာင္ေရာစပ္
ၿပီး ေလလုံပုလင္းႏွင့္ထားပါ။ ေလးဖက္နာေရာဂါ အဆစ္ေရာင္၊ အဆစ္ကိုက္ ေရာဂါရွင္မ်ား နံနက္၊ည တစ္ေန့(၂) ႀကိမ္ ပုလင္းကို လႈပ္ၿပီးလိမ္းပါ။ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစပါတယ္။

ေလးဖက္နာေရာဂါေသာက္ေဆး

ေဆးနည္း ( ၁ )

(၁) ေလးညႇင္း .၄ပဲ

(၂) ဇာတိပၹိဳလ္သီးအဆန္ .၄ပဲ

(၃) ပန္းနု ၈ပဲ

(၄) ပန္းမ ၈ပဲ

(၅) ဖာလာ ၈ပဲ

(၆) ကတၲရသေခ်ၤ ၈ပဲ

(၇) ေစးမခန္း ၈ပဲ

(၈) ရိုးတံ ၈ပဲ

(၉) ေဆးပုစြန္တုပ္ ၈ပဲ

(၁၀) ေခ်ာင္းၾကား ၈ပဲ

(၁၁) နံ့သာျဖဴ ၅ က ်ပ္သား

(၁၂) န့ံသာနီ ၅ က ်ပ္သား

(၁၃) သၾကားခဲ ၅ က ်ပ္သား

(၁၄) စႏၵကူးနီ ၅ က ်ပ္သား

(၁၅) ကံ့ေကာ္ဝတ္ဆံ .၅ က ်ပ္သား

အထက္ပါေဆးမ်ားကို အမႈန့္ျပုလုပ္ၿပီး သမေအာင္ စုေပါင္း ေရာစပ္ပါ။ ေလလုံပုလင္းနဲ့ ထားပါ။ တစ္ေန့ (၃) ႀကိမ္ေသာက္ပါ။
နံနက္၊ေန့လယ္၊ညေန ေရေနြး(သို့) ကြမ္းရြက္ျပုတ္ရည္နဲ့ ေသာက္ပါ။ တစ္ခါေသာက္လွ်င္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း တစ္ဇြန္း ေသာက္ပါ။

ေဆးနည္း ( ၂ )

ၾကက္ဥတလံုးကို ခြဲပါ။ အထဲက အဝါႏွစ္ကိုထုတ္ျပီး ခၽြဲခၽြဲပ်စ္ပ်စ္ အျဖဴေရာင္ရည္နဲ႔ နႏြင္းမႈန္႔ မန္က ်ည္းေစ့ခန္႔ကို ေရာျပီး မနက္အိပ္ရာထ မ်က္ႏွာသစ္ျပီးတိုင္း ေသာက္ပါ။

တကယ္လို႔ နႏြင္းမႈန္႔ကို နံလို႔ အနံ႔မခံႏိုင္ရင္ နႏြင္းမႈန္႔ကို အလံုးေလးေတြ လံုးျပီး ေနလွန္း၊ ၾကက္ဥရည္နဲ႔ ေသာက္ရင္လဲ ရတယ္။ တပတ္ ႏွစ္ပတ္နဲ႔ေတာ့မေပ်ာက္ဘူး။ေ ရာဂါအႏုအရင့္ အလိုက္ စြဲေသာက္ရမယ္။

ေဆးနည္း ( ၃ )

အားလူးကို အခြံမခြါဘဲ အာလူးခြံကို က ် က ် နန ေရေဆး၊ ၃၀ ဂရမ္ကို ေရ လီတာ၀က္နဲ႔ ထက္၀က္က ် သြားေအာင္ ျပဳတ္ျပီး အာလူးရည္ကို အစာမစားခင္၊ လက္ဘက္ရည္ဇြန္း ၁-၂ ဇြန္း ေသာက္ပါ ။

ေဆးနည္း ( ၄ )

ဘူးခါး အရည္ကို ပ်ားရည္နဲ႔ေရာေသာက္ပါ။

ေဆးနည္း ( ၅ )

တရုတ္နံနံအၾကီး အေစ့ကို အရည္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ ၅-၁၀ စက္ကို ေရေႏြးထဲ ထည့္ေသာက္။

ေဆးနည္း ( ၆ )

သံပုရာရည္တေန႔ ၂-၃ ၾကိမ္ေသာက္။

ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္ ၊ သိသင့္ေသာအခ ်က္မ ်ား

ေဆာင္ရန္

- အနားယူပါ ။
- အလုပ္ကိုျပင္းျပင္းထန္ထန္ မလုပ္ပါနဲ႔ ။
- အစားအေသာက္ဆင္ျခင္ရပါမယ္ ။

ေရွာင္ရန္

- ခရမ္းခ ်ဥ္သီးအေစ့ကိုလံုး၀မစားရပါ။
- သတၱ၀ါတို႔၏၀မ္းတြင္းကလီစာမ ်ားကိုလံုး၀မစားရပါ ။
- အရက္ေသစာေသာက္စားျခင္းကို ေရွာင္က်ဥ္ပါ။
- URIC ACID ပမာဏကို မ်ားေစတဲ့အစားအေသာက္ေတြကေတာ့ အဆီမ်ားတဲ့ အသားေတြ
ျဖစ္တဲ့ ၀က္သား၊ အမဲသား၊ သိုးသား စတာေတြ၊ ကလီစာေတြ၊ တြင္းေအာင္းသားေတြ ။

- မွ်စ္၊ မွဳိ၊ ပဲေတာင့္ရွည္၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ ကညြတ္၊ ပန္းေဂၚဖီ၊ တေဆး၊ ငါးပါနီ၊
ငါးေသတၱာငါး၊ ငါးပိ၊ အခြံမာ ရွိေသာ ေရသတၱ၀ါမ်ား ဥပမာ ဂဏန္း စသည္တို ့ျဖစ္ပါတယ္။

- ရဲယိုရြက္ ၊ ရဲယိုသီး

- ၾကြက္နရြက္မိႈ

- လက္ဘက္ရည္ ၊ ေကာ္ဖီ ေလ ်ာ့ေသာက္

သိသင့္ေသာအခ ်က္မ ်ား

Rheumatic အဖ်ားျဖစ္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ပဋိဇီ၀ေဆး (Penicillin, Amoxicillin, Sulfadiazine,
Erythromycin) တစ္မ ်ိ ဳး မ ် ဳိ းကို ဆရာ၀န္ကေပးတယ္။
လကၡဏာေတြ သက္သက္သာေအာင္ Antibiotics ကို ၁၀ ရက္အျပည့္ ေပးတယ္။
နာတာသက္သာေအာင္ Aspirin ေပးတယ္။
ေရာင္တာသက္သာေအာင္ Corticosteroids (စတီရြိဳက္) ေဆး ေပးတယ္။
ပါးစပ္-လည္ပင္းနဲ႔ဆိုင္ရင္ ဆားရည္နဲ႔ ပလုပ္က်င္းရတယ္။ Throat lozenges ငံုရတယ္။
သူမ်ားကို ကူးေစႏိုင္လို႔ လူၾကား-သူၾကားလဲ မသြားပါနဲ႔။

ဆိုး၀ါးတဲ့ ႏွလံုးေရာဂါ ရမလာေအာင္ ) Benzathine Penicillin ထိုးရတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ပဋိဇီ၀ေဆး နည္းနည္းကို ၃-၅ ႏွစ္ၾကာ ေပးတတ္တယ္။

လူက သိပ္၀ေနရင္ အရိုး-အဆစ္ကို ဒဏ္မပိေစဘို႔ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ ထိန္းေပးရတယ္။
နားခိုင္းတယ္။ လိုအပ္ရင္တုတ္ေကာက္၊ ဂ်ိဳင္းေထာက္ သံုးရမယ္။

အလုပ္ျပန္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီသင္ၾကားေပးတဲ့ ပညာရွင္တို႔နဲ႔ ကုသရတယ္။ ဆိုးရင္ အဆစ္ထဲ
Corticosteroids ေဆးထိုးေပးရတတ္တယ္။
အဆစ္လႈတ္ရႈားမႈကိုထိခိုက္လာရင္ခြဲစိတ္ရတယ္။
Synovectomy, Arthroplasty လုပ္ရတာပါ။

Crd#မူရင္းေရးသားသူအားလံုးကို ေလးစားစြာျဖင့္